Ở Quảng
Nam, Tết xưa, không chỉ có "Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/ Cây nêu, tràng
pháo, bán chưng xanh" mà còn có những hình thức sinh hoạt văn hoá tinh
thần khá phong phú từ hát bội, chơi bài chòi, hát sắc bùa đến các trò chơi
Tết Đặc biệt, với các cụ già cao tuổi làng Hội Sơn, nay thuộc xã Duy Nghĩa,
huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, trò chơi Tết hồi đầu thế kỷ XX trở thành ký ức
Tết khó quên…
Để chuẩn bị trò chơi Tết, ngay từ tháng chạp âm lịch, làng
Hội Sơn đã thành lập ban tổ chức, phân công phân nhiệm rõ ràng. Mỗi người, tùy
theo điều kiện và hoàn cảnh, phụ trách một mặt nào đó. Theo tương truyền, hồi
trước năm 1945, Tết nào làng Hội Sơn cũng tổ chức vui Tết với nhiều hình thức
phong phú từ trò chơi nấu cơm thi, trò chơi cục bòng, trò chơi đánh đu, trò
chơi bịt mắt bắt heo đến trò chơi đốt pháo… Mỗi trò chơi đều thu hút khá đông
bà con, nhất là tầng lớp thanh niên nam nữ, rồi đến các em thiếu niên, nhi
đồng… Nó trở thành một ón ăn tinh thần bổ ích, không thể thiếu mối khi Tết đến
Xuân về. Khán giả không chỉ bà con trong làng mà còn có cả bà con các làng xã
lân cận, rồi đến khách vãng lai.
 |
| Trò chơi kéo co |
Một trong những trò chơi khá thú vị, hấp dẫn là trò chơi "trái
bòng". Để tổ chức trò chơi này, người ta treo một trái bòng lên cây,
cách mặt đất khoảng mét sáu, sao cho vị trí trái bòng ở ngay trên đầu. Giữa
trái bòng, ở phía dưới, họ bôi nhọ nồi thật nhiều rồi đút một đồng tiền vào bên
trong, sao cho nó chỉ lòi ra một chút thôi.
Những ai tham gia trò chơi này đều phải ngửa mặt lên trời,
dùng răng cắn để lôi đồng tiền ra. Ai lôi ra được, phần thưởng dĩ nhiên là đồng
tiền nọ. Nói thì dễ nhưng thực tế năm, bảy người mới có người thành công. Còn
phần đông thì... chỉ tổ dính nhọ nồi. Này nhé, trái bòng treo bằng một sợi dây
cho nên khi ngửa mặt, dùng răng cắn đồng tiền, chỉ cần sơ ý một chút, trái bòng
sẽ đung đưa, nhọ nồi ngay lập tức dính vào mặt, vào mũi.
Cho nên, không hiếm người, khi lấy được đồng tiền, mặt mũi lấm lem, chỉ
còn chừa mỗi... cặp mắt mà thôi. Khi gặp những trường hợp ấy, khán giả là người
lợi nhất vì họ được một trận cười vỡ bụng. Nhìn chung, trò chơi thu hút chủ yếu
thanh thiếu niên. Nhưng, cũng có không ít người bốn, năm mươi thấy vui quá cũng
"tình nguyện" tham gia với mục đích nhằm lấy "hên"
nhân những ngày đầu năm mới
Bên cạnh trò chơi "trái bòng" là trò chơi đốt pháo.
Người ta trồng một cây tre dài, phía trước, treo một dây pháo. Người chơi phải
đi bộ trên cây tre, tay cầm cây hương đã đốt sẵn, cứ thế đi đến đầu cây tre,
châm hương vào dây pháo, làm sao để dây pháo nổ thì… thắng. Đi trên cây tre,
cây tre cứ rung rung. Đi đoạn ngắn thì rung ít, khoảng hơn mét thì rung nhiều.
Càng xa càng rung dữ. Đi không khéo sẽ lăn quay xuống đất. Ấy là chưa kể có
nhiều trường hợp ra gần đến nơi thì bỗng nhiên hương bị tắt. Thế là phải xuống,
phải thắp lại hương và đi lại từ đầu.
 |
| Trò chơi Bịt mắt bắt dê |
Nhưng, dù có cẩn thận, có khéo léo mấy thì mười người chơi, thắng cuộc
chỉ khoảng một người. Chín người còn lại đều thua, đều… té lăn quay. Cứ mỗi lần
như vậy, bà con được một phen cười thoả thích. Nhưng, khi nghe có tiếng pháo nổ
đùng đùng, tất có người đã thắng cuộc. Lúc ấy, tiếng pháo hoà lẫn tiếng hoan hô
vang dội của bà con đang xem khiến không khí ngày Tết càng Tết hơn.
Ngoài ra, Hội Sơn còn tổ chức nhiều trò chơi dân dã khác như nấu cơm thi,
bịt mắt bắt heo, đánh đu... Nhìn chung, hấu hết những trò chơi "cây nhà
lá vườn" này đều thu hút khá đông nam nữ thanh niên tham gia, gây
không khí sôi nổi, phấn khởi trong những ngày Tết cổ truyền. Từ sau Cách mạng
Tháng Tám năm 1945, trong bối cảnh tình hình chung của cuộc kháng chiến chống
Pháp rồi chống Mỹ đầy hy sinh và gian khổ, dân làng không có điều kiện để tổ
chức. Đó là nguyên nhân khiến trò chơi Tết ở Hội Sơn mai một dần. Đến nay, nó
chỉ còn là ký ức trong lớp người cao tuổi mà thôi...[1]
No comments:
Post a Comment